Laytime از مفاهیم مهم در حمل و نقل تجاری محسوب می‌شود. همان‌طور که می‌دانید حمل و نقل دریایی جز مهم‌ترین مدل‌های جابجایی کالا در سراسر جهان به شمار می‌رود و در این نوع از حمل و نقل مفاهیم گوناگونی به کار می‌رود که یکی از این مفاهیم مهم laytime است. در این مقاله از دانا حمل سعی داریم تا تفاوت دو مفهوم Laytime و Laydays که هر دو جز اصطلاحات مهم در حمل و نقل تجاری هستند و در اکثر موارد با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند را برای شما خوانندگان عزیز توضیح دهیم و همچنین به شرح تفاوت و رابطه آن‌ها با دیگر مفاهیم در این حوزه، بپردازیم.
مفهوم Laytime و زمان پدید آمدن آن
از سال ۲۰۰۸ هم‌زمان با سقوط مالی در سرتاسر جهان، تمام زمینه‌ها مربوط به تجارت و حمل و نقل تجاری با مقررات جدید و مدیریت ریسک روبه‌رو شد و از بسیاری از جهات حمل و نقل و تولید کالا را تحت تأثیر خود قرار داد.
از همین زمان بود که اصطلاح laytime به مفهومی جدی تبدیل شد و جز معدود عناصر قرارداد است که هم در دنیای تولید و هم دنیای حمل و نقل کالا آن هم به صورت بین‌المللی مورد توجه می‌باشد. در نهایت می‌توان تعریف این مفهوم مهم در حمل و نقل را این‌گونه بیان کرد:
مدت زمان انجام عملیات بارگیری و تخلیه بار که توسط مالک کشتی به یک شرکت حمل و نقل داده می‌شود laytime گفته می‌شود.
کاربرد مفهوم Laytime در حمل و نقل تجاری
همان‌طور که در تعریف مفهوم laytime گفته شد این اصطلاح به مدت زمانی که در طول کل سفر جهت بارگیری و تخلیه بار لازم است اطلاق می‌شود. باید بدانید که این مفهوم اکثر برای کشتی‌های چارتری کاربرد دارد. حال مفهوم کشتی‌های چارتری چیست؟
همان گونه که می‌دانید راه دریا از اشکال متداول و رایج حمل و نقل تجاری بین‌المللی محسوب می‌شود و از کشتی و قایق‌های متنوعی جهت حمل و نقل بار و مسافر استفاده می‌شود اما نکته اینجا است که هیچ‌گاه تمام اشخاص چه حقیقی و چه حقوقی توان خرید وسایل نقلیه دریایی را ندارند از این جهت اقدام به اجاره کردن کشتی می‌نمایند که به این کشتی‌ها، چارتری می‌گویند و در قرارداد آن مفاد مختلف و قوانین خاصی بیان می‌شود.
هنگامی که یک کشتی چارتری برای بستن قرارداد آماده می‌گردد، دو مورد از مفاد مهم این نوع قرارداد مفاهیمlaytime و laydays هستند که در آن برای مواردی همچون حمل بار، خسارت‌ها، هزینه‌ها و مواردی از این قبیل قوانینی بیان می‌شود تا کشتی طبق قرارداد در موعد مقرر حمل و نقل را به انجام برساند. در این موقعیت مفهومlaytime پررنگ شده و اهمیت خود را نشان می‌دهد چراکه موضوع به طور مستقیم به زمان حمل و نقل مربوط است و همچنین قوانین مربوط به جریمه و پاداش در صورت پایبند بودن یا نبودن به این مفهوم نیز به صورت دقیق در قرارداد چارتر بیان می‌شود.
مفهوم laydays
laydays به روش‌های گوناگونی قابل تعریف می‌باشد:
- مدت زمان(روزهای اجرا) روزهای متوالی از جمله تعطیلات آخر هفته را شامل می‌شود.
- مدت زمان یا روزهای کاری که روزهای متوالی و پی‌در‌پی بدون تعطیلات آخر هفته می‌باشد.
- روزهای کاری با آب و هوا مناسب که شامل روزهایی می‌شود که شرایط آب و هوایی به گونه‌ای است که اجازه کار مداوم بارگیری و تخلیه وجود دارد.
تفاوت دو مفهوم laytime با laydays
همان‌طور که پیش‌تر به صورت کامل توضیح داده شد laytime به مدت زمان مجاز جهت انجام عمل بارگیری و تخلیه بار اطلاق می‌شود. حال در صورتی که در مدت زمان تعیین شده، عمل بارگیری و تخلیه کالا در حمل و نقل تجاری بین‌المللی آن هم با کشتی صورت نپذیرد, از طرف قرارداد مبلغ یا هزینه‌ای با نام دموراژ به عنوان هزینه معطلی گرفته خواهد شد. در مقابل اگر در قرارداد زمان خاصی برای این کار تعیین نشده باشد و یا اینکه طرف قرارداد قادر باشد عمل تخلیه و بارگیری را زودتر به انجام برساند، به طرف قرارداد مبلغی با عنوان پاداش یا دیسپاچ تعلق خواهد گرفت.
حال به توضیح مفهوم laydays می‌پردازیم که در اکثر موارد ممکن است با مفهوم laytime اشتباه گرفته شود.
laydays به مدت زمانی (روزهایی) که در طول سفر، کشتی جهت انجام عمل بارگیری و تخلیه محموله کنار گذاشته گفته می‌شود.
laydays نشان‌دهنده مدت زمانی می‌باشد که طی آن کشتی باید جهت حمل بار خود را به چارتر کننده برساند که این مدت زمان‌بر طبق نوع و میزان محموله مشخص می‌شود.
محموله‌های بزرگ امکان دارد که به چندین laydays نیاز داشته باشند که در قرارداد حمل و نقل مشخص خواهد شد. حال اگر یک کشتی در laydays مشخص شده نتواند به چارتر کننده برسد مشمول پرداخت جریمه خواهد شد. به دلیل اینکه تمام عملیات موردنظر در زمان تعیین شده انجام شوند laydays همیشه از قبل برنامه‌ریزی می‌شود.
موارد مجاز تخلف از laytime در حمل و نقل تجاری
با توجه به اینکه راجع به مفهوم laytime موارد بسیاری به صورت کتبی میان موجر و مستأجر بیان می‌شود که وجهه قانونی هم دارد مواردی هم جهت تخلف از آن پیش‌بینی شده است که شامل موارد زیر می‌شود:
- هنگامی که ایجاد تأخیر در عمل بارگیری و تخلیه ناشی از قصور خدمه یا نماینده موجر باشد.
- هنگامی که عمل بارگیری و تخلیه بار غیرقانونی یا اینکه برای کالایی غیرقانونی صورت پذیرد.
در غیر این صورت اگر دلیل دیگری عمل بارگیری و تخلیه را با تأخیر مواجه کند دیگر از حوزه قدرت مستأجر خارج خواهد شد و تخلفی انجام نشده و در نتیجه شامل مجازات و جریمه خاصی هم نمی‌شود.
سخن پایانی
در پایان به شما دوستان عزیز که تا انتها مطلب از دانا حمل با ما همراه بودید توصیه میکنیم، در صورتی که جهت انجام عمل جابه‌جایی کالای خود حمل و نقل دریایی و استفاده از کشتی‌های چارتری را انتخاب نمودید بهتر است که با مفاهیم مهم در این رابطه آشنایی کامل داشته باشید که از مهم‌ترین این مفاهیم، مفهوم laytime و laydays است چراکه مستقیماً با فرآیند اصلی حمل و نقل تجاری ، بارگیری و تخلیه در ارتباط می‌باشد.
دیدگاه ها